Ο Ζακ Τατί (Jacques Tati) γεννήθηκε στις  9 Οκτωβρίου 1907 στο Le Pecq της Γαλλίας και πέθανε στις 

4 Νοεμβρίου 1982 στο Παρίσι) ήταν Γάλλος σκηνοθέτης και κωμικός ηθοποιός του θεάτρου 

και του κινηματογράφου. Γεννήθηκε ως Jacques Tatischeff από Ρώσο πατέρα και Ολλανδό-Ιταλίδα μητέρα. 

Μεγάλωσε σε αστικό περιβάλλον και δέχθηκε πολύ αυστηρή ανατροφή. Ασχολήθηκε αρχικά με την οικογενειακή επιχείρηση κορνιζοποιείας. Ασχολήθηκε πολύ με τον αθλητισμό και επαγγελματικά με το ράγκμπι. Μάλιστα οι συμπαίκτες του από το ράγκμπι του συμπαραστάθηκαν μέχρι το τέλος και στις δυσκολότερες στιγμές του. 

Το 1944 παντρεύτηκε τη πολύ νεαρότερη του Micheline Winter (η οποία τον αποκαλούσε πάντα ως «messier Tati”) με την οποία απέκτησε δυο παιδιά, τη Sophie (1946-1981) και τον Pierre (γ.1949). 

Και τα δυο του παιδιά ασχολήθηκαν με τον κινηματογράφο (σκηνοθεσία και παραγωγή).

Από το 1931 άρχισε να ασχολείται με τη παντομίμα. Επιτυχία έχει η μίμηση αθλημάτων, κάτι που γνώριζε καλά. Τότε έκοψε το όνομα του και το έκανε Τατί.Πριν και μετά τον πόλεμο συμμετέχει σε ταινίες μικρού μήκους σαν κωμικός. Το 1947 σκηνοθετεί τη μικρού μήκους ταινία «Σχολή ταχυδρόμων» που αποτέλεσε το προσχέδιο  για τη πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, τη «Μέρα γιορτής» (1947).

Δημιούργησε μόνο έξι ταινίες μεγάλου μήκους. 

Στις πέντε από αυτές παίζει το ρόλο του Κυρίου Ιλό (Monsieur Hulot).

- 1947 Jour de fete (Μέρα γιορτής) έγχρωμη και A/M ταυτόχρονα.

- 1953 Les Vacances de Monsieur Hulot (οι διακοπές του κυρίου Ιλό) Α/Μ.

- 1958 Mon Oncle (Ο θείος μου) έγχρωμη. 

           Η ταινία πήρε ειδικό βραβείο στις Κάννες και Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. 

- 1967 Playtime έγχρωμη.

- 1971 Traffic  έγχρωμη.

- 1974 Parade (παρέλαση) έγχρωμη.

Σκηνοθέτησε επίσης (και πρωταγωνίστησε στις περισσότερες) έξι ταινίες μικρού μήκους, δύο τηλεοπτικές σειρές και ένα ντοκιμαντέρ.

Ο Τατί αρνήθηκε να γυρίσει τη συνέχεια της "Μέρας γιορτής" όπως του ζητούσαν οι παραγωγοί.

Με τις "Διακοπές του κυρίου Ιλό"  γίνεται διάσημος.

Ο "Θείος μου" είναι η μεγάλη του επιτυχία, που του χαρίζει το Oscar και μεγάλες διακρίσεις. Αποφεύγει όμως να γυρίσει σειρές με τον κύριο Ιλό στην αμερικάνικη τηλεόραση και να  τον "θεοποιήσει" όπως ήθελαν οι πλούσιοι Αμερικανοί παραγωγοί.

Ο ίδιος ο Τατί θεωρεί ως το αριστούργημά του, την επόμενη του ταινία "Playtime". Έχει μείνει στην ιστορία το γεγονός ότι για τα γυρίσματα έκτισε μια ολόκληρη πόλη, γνωστή με το όνομα "Tativille".

Η ταινία αποτυγχάνει οικονομικά και ο Τατί καταστρέφεται.Το δικαστήριο βγάζει στο σφυρί 

τα δικαιώματα των ταινιών του,τα οποία αγοράζει ένας Ιταλός στο κόστος του αρνητικού !. 

Το 1971 γύρισε στην Ολλανδία το "Traffic" και το 1974 στη Σουηδία το "Parade",τη τελευταία του ταινία.

Ο Τατί ήταν δύσκολος χαρακτήρας. Είχε απόλυτη πεποίθηση ότι κάνει το αισθητικά σωστό και δεν άκουγε κανέναν. Τα γυρίσματα του κρατούσαν πολλές μέρες. Το "Playtime"  γυρίστηκε επί 365 μέρες μέσα σε τρία χρόνια. Αυτά όλα συνέβαλαν στην οικονομική του αποτυχία.

Ο Τατί υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος κωμικός του κινηματογράφου στην γηραιά ήπειρο .

 

Όντας κατά βάση ένας κωμικός του βωβού «έπαιξε» τόσο με τους ήχους  (που παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στις ταινίες του) όσο και την νέα τεχνολογία. Αυτό το «παιχνίδι» του έγινε ένα από τα στοιχεία του κωμικού του λεξιλογίου. 

Το χιούμορ του ευγενικό, λεπτό και συχνά μελαγχολικό, χωρίς τις πολλές υπερβολές αντανακλά μια κριτική άποψη για την σύγχρονη αστική ζωή.Αποφεύγει τις ηθικολογίες και τα μηνύματα και είναι φανερή η έλξη που έχουν επάνω του η απλότητα και η αγνότητα. Οι περισσότερες ταινίες του Τατί είναι διορατικές και διεισδυτικές κριτικές του μοντέρνου τρόπου ζωής μέσα στις μεγαλουπόλεις.

Ο κύριος Ιλό είναι χτισμένος πάνω στις αρχές μεγάλων κωμικών (Charlie Chaplin, Buster Keaton, Harold Lloyd και των Laurel και Hardy (Χονδρός- Λιγνός),  Ο Τατί δημιούργησε μια κωμική φιγούρα τον κύριο Ιλό, και τον τοποθέτησε μέσα στο χάος του σύγχρονου κόσμου, αφήνοντας εκεί τον ανυπεράσπιστο να αντιμετωπίσει όλον τον παραλογισμό του.

Στη διάδοση των ταινιών του Τατί (που δεν είναι "εύκολες") σημαντικό ρόλο έπαιξε η κόρη του Sophie,που συνεργάστηκε μαζί του στις τελευταίες του ταινίες, πριν πεθάνει το 2001 σε νεαρή ηλικία.

Μάλιστα η Sophie εκμυστηρεύτηκε  και εμπιστεύτηκε  στον Σιλβέν Σομέ (που της ζήτησε την άδεια να χρησιμοποιήσει ένα μικρό κλιπ του Ζακ Τατί στη ταινία του  «Τρίο της Μπελβίλ») την ύπαρξη ενός απραγματοποίητου σεναρίου του πατέρα της. Ο Σομέ ακολούθησε το όραμα του Τατί και με την ίδια εμμονή στις ρετρό λεπτομέρειες, διηγήθηκε την ιστορία ενός ταχυδακτυλουργού, που συντροφιά με το παχύσαρκο κουνέλι του, πασχίζει ακόμα να μαγέψει τα πλήθη στη ταινία του "ο Θαυματοποιός". 

("The Illusionist", animation του 2010, directed by Sylvain Chomet).

Ο κύριος Ιλό  είναι ο θείος (αδελφός της μητέρας του)  του μικρού Gerard, που ζει σε μια υπερμοντέρνα μονοκατοικία του Παρισιού. Ο κύριος Ιλό προτιμά να μένει σε μια ηλιόλουστη σοφίτα ενός παλιού κτιρίου σε μια παλιομοδίτικη συνοικία των προαστίων. Ο πατέρας του Gerard,ο κύριος Aprel,είναι ιδιοκτήτης μιας βιομηχανίας παραγωγής πλαστικών σωλήνων. Ο κύριος Ιλό κάθε μέρα πηγαινοφέρνει τον ανιψιό του στο σχολείο με το ποδήλατό του.Είναι η μεγάλη αγάπη του μικρού που βαριέται τους γονείς του και περνάει υπέροχα με το θείο του. Αυτό όμως δεν μπορεί να το δεχτεί ο βιομήχανος που τον εκνευρίζει η ανεμελιά του κουνιάδου του και ζηλεύει την αγάπη που του έχει ο γιος του. Έτσι προσπαθεί να βρει δουλειά δυο φορές στον κουνιάδο του. Τη δεύτερη μάλιστα στο εργοστάσιο του.Αλλά οι γκάφες του κυρίου Ιλό είναι πολλές και καταστροφικές. Τελικά βρίσκει δουλειά στον κουνιάδο του μακριά από το Παρίσι και φαίνεται ότι κερδίζει και την αγάπη του γιου του.

Η ταινία χλευάζει τον νεοπλουτισμό και στρέφεται ενάντια στη μεταπολεμική μανία της Γαλλίας με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική (με την έννοια, όπως λέει ο Τατί, της νοσταλγίας αυτού που χάνεται) ,τη μηχανική αποδοτικότητα και τον αμερικανόφερτο καταναλωτισμό.

πηγές :

- Πλάτων Ριβέλλης "Η φανερή γοητεία και η κρυφή συγκίνηση του κινηματογράφου"

                                    Δώδεκα σκηνοθέτες και έργο τους. Εκδόσεις Φωτοχώρος 2008

-  wikipedia

- camerastyloonline.wordpress

- cinephilla.gr

- cinemagazine.gr

- youtube

- κανάλι της Βουλής (από την εκπομπή "μια ταινία,μια εποχή")